Maritieme ruimtelijke planning in de buurlanden

Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk heeft heel recent nieuwe wetgeving ontwikkeld die de basis zal vormen om ruimtelijke planning op zee in de toekomst te ontwikkelen.

Na een langdurig voorafgaand proces werd op 12 november 2009 de Marine andCoastal Access Act goedgekeurd. Deze wet zorgt voor een kader voor maritieme ruimtelijke planning, waarbij het evenwicht tussen ecologie, energie en maritieme bronnen behouden blijft.

Uit deze wet vloeit ook de Marine Management Organisation voort, die op 1 april 2010 het levenslicht zag. Het is een sector overschrijdend orgaan, dat een duurzaam beheer van de Britse wateren moet ontwikkelen. Het heeft een beslissende functie in het plannen, reguleren en vergunnen van activiteiten op zee met focus op duurzame ontwikkeling. De MMO zal 11 regionale maritieme ruimtelijke plannen ontwikkelen die het Engelse gebied bestrijken. Specifiek voor het ontwikkelen van deze ruimtelijke plannen is er een tool ontwikkeld.

De hoeksteen voor het maritieme planningsysteem in Engeland is de Marine Policy Statement. Dit document voorziet het kader voorzien om maritieme ruimtelijke plannen te ontwikkelen. Het schetst de objectieven die een duurzaam beheer in het Engelse maritiem gebied mogelijk moeten maken. De maritieme ruimtelijke plannen die opgesteld worden, zullen getoetst worden aan de Marine Policy Statement.

Nederland

Nederland heeft reeds een ruimtelijke planning op zee ontwikkeld en geïmplementeerd voor zijn territoriale wateren en Exclusieve Economische Zone (EEZ). Momenteel finaliseert het de tweede generatie maritieme ruimtelijke plannen.

Nederland heeft een integraal beheersplan Noordzee 2015 opgesteld, vooral vanwege de behoefte aan ruimtelijke ordening voor offshore windenergie. Dit toekomstgerichte plan voert een geïntegreerd beoordelingskader in voor alle vergunningsplichtige activiteiten. Er zijn opportuniteitskaarten opgesteld voor maritieme gebruiksdoeleinden die gebonden zijn aan vaste locaties, en waarvan de sterkste groei wordt verwacht. Gemeenschappelijke initiatieven van partijen die het gebruik van de ruimte op zee combineren worden ondersteund. Het verleent de private sector de flexibiliteit om offshore initiatieven en projecten te ontwikkelen.

In 2008 breidde men de Nederlandse Wet op de Ruimtelijke Ordening uit naar de EEZ. Parallel daaraan werd het bestaande maritieme ruimtelijke plan voor het Nederlandse deel van de Noordzee herzien. Het herziene maritieme ruimtelijke plan bestaat nu niet meer op zichzelf, maar integreerde men in het Nederlandse Nationaal Waterplan 2009-2015. Daardoor wordt ook het ruimtelijke beheer van de kustzone, estuaria en rivieren meegenomen.

Meer informatie via http://www.unesco-ioc-marinesp.be/spatial_management_practice/the_netherlands

Duitsland

Net zoals het Verenigd Koninkrijk koos Duitsland ervoor eerst een solide wettelijke basis te hebben alvorens maritieme ruimtelijke plannen te ontwikkelen.

De ‘Länder’ (deelstaten) zijn verantwoordelijk voor maritieme ruimtelijke ordening in de territoriale wateren. De federale regering gaat over maritieme ruimtelijke planning in de Exclusieve Economische Zone (EEZ).

In 2004 breidde Duitsland zijn federale wet op ruimtelijke ordening uit naar de EEZ en dus ook zijn federale bevoegdheden voor maritieme ruimtelijke ordening. Dat was nodig vanwege de ontwikkelingen in de offshore windenergiesector.

In juni 2008 lanceerde het ‘Bundesamt für Seeschifffahrt und Hydrographie’ een maritiem ruimtelijk plan voor de Duitse EEZ in zowel de Noordzee als de Baltische Zee. Men wijst zones aan specifieke maritieme activiteiten toe. De Duitse aanpak resulteerde in een zonering van ‘voorrangsgebieden’ , ‘voorbehouden gebieden’ en ‘geschikte gebieden’. In de voorrangsgebieden wordt een specifiek gebruik toegewezen, andere conflicterende gebruiken worden uitgesloten. In de voorbehouden gebieden zijn bepaalde gebruiken prioritair. Verder zijn er ook nog geschikte gebieden, waar bepaalde gebruiken toegestaan worden in dit gebied, maar verboden buiten dit gebied. Het Noordzeeplan werd van kracht in september 2009, het Baltische plan in december 2009. De plannen moeten een duurzaam beheer van de zee mogelijk maken. Sociale , economische en ecologische functies moeten in evenwicht zijn.

Meer informatie http://www.unesco-ioc-marinesp.be/msp_practice/germany_north_baltic_seas

Frankrijk

Frankrijk heeft reeds een lange traditie van maritieme opwaarderingsplannen (Schéma de mise en valeur de la mer, SMVM), kenmerkend voor de Franse context. De eerste plannen voor regionale kustregio’s dateren al van de jaren 1960-1970. Meerbepaald heeft Frankrijk een SMVM voor de lagune Étang de Thau aan de Middellandse Zee, het Arcachonbekken aan de Atlantische Oceaan, de golf van Morbihan en voor de kust van Trégor-Goëlo. Dit plan is in de eerste plaats gericht op de ontwikkeling van het kustgebied. In het plan staan maatregelen zoals de zonering van activiteiten en worden zones aan bepaalde maritieme gebruiksdoeleinden toegewezen.

Specifiek wat planning op zee betreft, is er geen globaal maritiem ruimtelijk plan in Frankrijk. Er is een sterke centrale regering, die het lokale proces zoveel als mogelijk probeert te beïnvloeden. Daarbij worden principes vanuit planning op het land meegenomen.

Tot 2005 waren maritieme ruimtelijke plannen de uitsluitende bevoegdheid van de centrale regering. Sinds 2005 is er een kentering, en kunnen de lokale autoriteiten eveneens maritieme ruimtelijke plannen initiëren en ontwikkelen. Ze maken hierbij gebruik van de SCOT’s, schéma de cohérence territoriale, waarin meerdere lokale kustautoriteiten kunnen meestappen.